Łabędzie w projekcie i w naturze

12 marca w Powiatowej Bibliotece Publicznej w Kępnie odbyło się spotkanie młodzieży z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 w Kępnie, uczestniczącej w projekcie pt.: „Pierze w operze”.

Młodzież pragnęła uzyskać informacje dotyczące historii pary łabędzi niemych, która od paru lat jesienią pojawia się w centrum Kępna, na zbiorniku wodnym KOSiRu. Informacje i zdjęcia z okresu, gdy ptaki te zostały 3 października 2009 roku zmierzone i zaobrączkowane przedstawił młodzieży Wiesław Walas biorący wraz z Katarzyną Walas udział w Europejskich Dniach Ptaków w 2009 r. Imprezę zorganizował Leśny Zakład Doświadczalny w Siemianicach Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu oraz Południowowielkopolska Grupa Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków z Pawłem Dolatą na czele. Całą akcję koordynowała światowa federacja Bird Life International z jej polskim partnerem OTOP. Były to pierwsze łabędzie oznakowane w powiecie kępińskim (samica i dwoje piskląt). Dwa lata później (10.12.2011 r.) samiec z tej pary został zmierzony i zaobrączkowany przez Pawła Dolatę, Katarzynę Walas i Beatę Olszak na terenie kępińskiego KOSiRu.

O dalszych losach „kępińskich” łabędzi opowiadał Łukasz Kozica członek Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków. Młodzież przybyła do biblioteki wraz z opiekunką grupy Joanną Brajer. Tematem prelekcji Łukasza Kozicy były łabędzie, ich życie, fizjologia, ciekawostki. Za przykład posłużyły: „kępińskie” łabędzie para gniazdująca w Nowej Wsi, Laski, gmina Trzcinica. Łabędzie w 50% zimują w Polsce, reszta odlatuje do Czech, Rumunii, na Węgry czy do Chorwacji, gdzie warunki klimatyczne są bardziej sprzyjające. Łabędzie z powiatu kępińskiego podczas ostrej zimy przenoszą się do Wrocławia, gdzie zimują na Odrze. Samica składa od 3 do 7 jaj, a młode wykluwają się już po 35 dniach i jako zagniazdowniki od razu rozpoczynają samodzielną egzystencję. Młode do ok. drugiego tygodnia życia potrafią nurkować i zdobywać pożywienie pod wodą do ok. 1,5 metra, później ta umiejętność zanika. Dorosłe ptaki żerując zanurzają pod wodą tylko długie szyje. Łabędzie często zaciekle bronią swojego terytorium, dbając w ten sposób również o bezpieczeństwo swoich młodych. Dorosłe ptaki nie mają naturalnych wrogów oprócz człowieka, niestety pisklęta są łakomym kąskiem dla wielu  drapieżników, np. lisów. Młode pozostają z rodzicami do jesieni a później muszą znaleźć własne terytorium. Dzięki obrączkowaniu łabędzi możemy prześledzić trasy ich lotów, a także sposób życia, jego długość, rozrody. Łabędzie są monogamiczne i łączą się w pary na długie lata. Młodzież zadawała wiele pytań dotyczących tych pięknych ptaków np.: co zrobić gdy spotkamy łabędzia, który wymaga pomocy? – zadzwonić po Straż Miejską lub do Łukasza Kozicy. Czym dokarmiać łabędzie? - ludzie dokarmiają je chlebem, i ptaki się do niego przyzwyczaiły, ale to nie jest dla nich dobry pokarm – często powoduje biegunkę. Drobno pokrojony chleb powinien być tylko uzupełnieniem, może być parodniowy ale nie suchy lub spleśniały. Najlepiej podawać starte warzywa – marchewkę, płatki owsiane lub specjalny granulat dla ptactwa wodnego, czy też pszenicę lub owies. Ponieważ młodzi ludzie biorący udział w projekcie są pełni zapału do działania ich kolejnym posunięciem będzie posprzątanie nadbrzeża stawu w Nowej Wsi, na którym gniazdują łabędzie. Wędkarze pozostawiają tam po sobie niestety góry śmieci: foliowe torebki, opakowania po sprzęcie wędkarskim, butelki po napojach itp.

Łabędzie mają dla Kępna znaczenie symboliczne, ptak ten znajduje się bowiem w miejskim herbie i zawsze były traktowane z sympatią przez mieszkańców miasta. Projekt „eSzkoła - Moja Wielkopolska” realizowany jest przez Samorząd Województwa Wielkopolskiego w partnerstwie z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i Ogólnopolską Fundacją Edukacji Komputerowej. Z ZSP nr 1 bierze w nim udział 12 osób z klas I i II liceum. Projekt jest realizowany od 6.12.2013 do końca maja 2014 r.

Spotkaniu towarzyszyła wystawa fotografii „Bezkrwawe łowy”, rezultat II Wielkich Fotograficznych Łowów Powiatowych w Złotowie. Wystawa fotografii przyrodniczej pochodzi z Objazdowej Galerii Wielkopolskiej Fotografii z Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu.